Bilindiği üzere Kürtler Mezopotamya’nın yerleşik ve kadim halkı olarak bu coğrafya da  nice medeniyetler ve egemenlikler kurmuşlardır.

            Neolitik döneminden yani M.Ö. 8000’li yıllardan günümüze dek birçok isimle anılarak bu günkü Kürt ismini almışlardır. Bunlardan birkaç tanesini şöyle sıralaya biliriz… Gotiler, Subariler, Keheldiler, Nayriler, Mitaniler, Kardunişahiler,Muşkiler, Lolobiler, Arartiler ve Medler. Bunların her biri bu coğrafyanın değişik bölgelerinde her biri yüz yıllarca egemenlik sürdürmüşler. Aşağıda vereceğim kaynaklardan da anlaşılacağı gibi bu egemenliklerin kullandıkları ortak dil bu günkü dört temel lehçe ve değişik ağızlardan meydana gelen Kürt dili olan Kürtçedir. Bu lehçeler 1- kurmanci, 2- Sorani, 3- zazaki (bu lehçeye dımıli – Babi kurdi de denir)  ve 4- gorani’dir. Evet aziz okuyucularım Kürt dili tarihte birçok alfabe ile de yazılmıştır bunları da şöyle sıralaya biliriz.  (Arami – Suryani - Greki) (Aramice – Suryanice –Grekçe) ve  1- Elfabeya Nıvisamixi : (Çivi yazısı) Bu alfabe 36 harften oluşur Medler 6 harf daha ekler ve Medler 42 harf olarak bu alfabeyi kullanmışlar. Soldan sağa doğru başlanır. 2-  Elfabeya Avesta: ) (Avesta alfabesi) Bu alfabe 44 harften oluşur ve sağdan sola doğru gider, bazı tarihçiler bu alfabenin 48 harften oluştuğunu söylerler. 3- Elfabeya Arami : (Arami Alfabesi) Hewreman Mağaralarında bulunan tabletlerden anlaşılan Kürtçenin en çok kullanıldığı alfabedir denir. Bu tabletler geyik derisine yazılı M.Ö. 88-87 yıllarına aittir. 4- Elfabeya Pehlewi: (Pehlewi Alfabesi) Bu alfabeyle dinkara adlı bir kitabenin  (bı zarave’ye sorani ) sorani lehçesi ile yazıldığı söylenir. 5- Elfabeya Masi Sorati: (Masi Sorati alfabesi) Meşhur Arap Tarih bilimci İbn Vahşiye miladi 855’te yazdığı Mezopotamya’nın tarihi adlı eserinde der ki Kardalar Masi Sorati alfabesini kullanmışlar ve bu alfabe ile yazılan 3 Şaheser kitabeyi ben gördüm ve okudum. Bu alfabe 36 harften oluşur ve kardaklar (Kürtler) bu alfabeye 6 harf eklemişler ve 42 harf ile yazmışlar.

6- Elfabeya kurden ezidi: (Kürt yezidi alfabesi) Bu alfabe yüz yıllardır kullanılmakta olup 31 harften oluşmaktadır. Sağdan sola okunmakta bazıları bu alfabeye sır alfabesi de derler (huruful el sır). Kürt Yezidilerin kutsal kitabı olan (musheva reş ü cılme) Siyah Mushaf ve Cılme’nin de bu alfabe ile yazıldığı söylenmektedir. 7- Elfabeya Erebi: (Arap Alfabesi) 8- Elfabeya Latini: 9- Elfabeya Kırili: (Kıril Alfabesi) Bu alfabeler dışında da Doğu (zawe) Zava bölgesinde bulunan gümüş bir tepsinin üzerindeki yazının araştırmacıların araştırmalarına göre Kürtçe olduğu ve M.Ö. 8. yüz yılına ait olduğu söylenmekte. Bilindiği üzere kürt dili (Tewang bare ) eğil yüklemidir. Eğil Yüklem şöyle tarif edile bilir. Eğil Çekim eshasinda bir kökün değişimini özellikle sessiz harflerin köklü yüklemlisidir yani (Tewag dı dema kişandinede guherina rayeke, gurmeke, kokeke bi taybeti jı guherina dengderen rayeka lekeriye) Evet aziz okuyucularım bu kısa ve öz malumattan sonra Miladi 1946 yılında İran’da Gazi Muhammet önderliğinde kurulan muhabet Kürt Cumhuriyet’inin resmi dili Kürtçe idi ve bu bugün Irak’ın Mesut Barzani Başkanlığında kurulan Kürt federe Devletinin de resmi dili Kürtçedir. Bugün ülkemizde de doyurucu ve yeterli nitelikte olmasa bile TRT’nin açmış olduğu bir Kürtçe kanal ve bazı yayın organlarının çıkardığı Kürtçe gazete ve dergilerde vardır. Enstitü, Kürt-Der ve Kültür Dernekleri de bulunmakta ve ilerde üniversitelerde de kürdoloji bölümlerinin açılacağı ve bu bölümlerde Kürt dili, tarihi, kültürü ve edebiyatı çalışmaları ve araştırmaları yapılacaktır denilmekte. Bu arada bana gelen telefon, mesaj, yorum ve eleştiriler içinde sevgili okuyucularıma şükranlarımı belirttikten sonra özellikle zagros avesta rumuzlu okuyucuma ilk olarak açtığı gazete için yanında olduğumu ve kapatma üzüntüsünü de  paylaştığımı belirtip umarım bu yazım kendisini de Kürt dili tarihçesi hakkında tatmin eder, ancak düzenli, sistematik ve günümüzün modern gazetecilik anlayışı ile evet tarihte ilk olarak tekrar ediyorum miladi 22 Nisan tarihine tekabul eden Kürt takviminin 2 ayı olan gulan (mayıs) 2. Perşembe günü Mithat bedirxan tarafından Mısır’ın Başkenti Kahire de 1898 de yayın hayatına başlamıştır ve bu konuda tüm tarihçiler mutabıktır. Ayrıca yazılarınızı Kürtçe yazın önerinize katılarak umarım Şırnak Üniversitemiz de bir an evvel yapılır, faaliyete geçer ve inşallah orda da büyük ihtimal açılacak olan kürdoloji bölümünde Kürtçe yazar ve araştırmalarımızı idame ederiz. Ayrıca ismini belirtmeyen Batmanlı kardeşim biz demokratik bir ülkede demokratik ve meşru haklarımızı meşru yasal ve demokratik yöntemi dışında bir yöntem (sivil vatandaşlar olarak) benimsemiyoruz ancak arz ettiğim çerçevede son nefesimize kadar haklı, yasal , meşru ve insani mücadelemizi haykırmaya da devam edeceğimizi belirtmek isterim. Çünkü bizim mücadelemiz bir bütün olarak Kürdün, Türkün, Lazın, Çerkezin, Gürcünün, Arabın, Yahudinin yani ülkede yaşayan herkesin mücadelesidir. Sizleride bu kutsal mücadeleye davet ediyorum şayet bu yazımda her iki eleştirmenime ve bütün okuyucularıma yanıt ve yararlı olabildiysem kendimi bahtiyar sayarım. Saygılarımla.

Kaynaklar: (BKZ.A.ÖZ KIRIMLI- TÜRK EDEBİYATI- ANS. CİLT 1- CEM YAY. İST.1982- S.209) ( BKZ. ALEVİ BEKTAŞİ NEFESLERİ, 2. BASKI, İST. 1992 S. 381) (BKZ M. BAYRAK : ALEVİLİK VE KÜRTLER , ÖZGE YAY. ANK.1997) (SELİM TEMO: KÜRT ŞİİRİ ANTOLOJİSİ, CİLT 2. ANGORA YAY. İST 2007) (D ARŞAK POLADYAN :VII- X. YÜZ YILDA KÜRTLER, ÖZGE YAY.ANK 1991,S 44) (BKZ SELİM TEMO : ESMER DERGİSİ SAYI. 8/2005) GÜNDÜZ VASAF: 21. Y.Y DİN RADİKAL 2007) ( PROF.DR T. TEKİN XI Y.Y TÜRK ŞİİRİ/ DİVANI ) (BKZ .T.S. HALMAN ESKİ UYGARLIKLARIN ŞİİRLERİ. İST. 1974) (PROF. DR. QENADE KURDO: TARİX Ü EDEBİYATA KURDİ. CİLT 2 ÖZGE YAY. ANK. 1992.S.221)